ΜΗΠΩΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ;

Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν μια νευρολογική διαταραχή η οποία προϋπάρχει στο άτομο, αλλά εμφανίζεται κυρίως προς τα τέλη της Α΄ Δημοτικού. Το σχολικό περιβάλλον λειτουργεί ως χώρος μέσα στον οποίο αρχίζουν να εμφανίζονται οι δυσκολίες αυτές, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις διαταραχές στη χρήση της γλώσσας, είτε προφορικής είτε γραπτής, καθώς και σε μαθηματικούς υπολογισμούς.

Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες διαθέτουν μέση ή υψηλή νοημοσύνη και συναισθηματική σταθερότητα. Παρουσιάζουν όμως δυσκολίες στο αντιληπτικό και εκφραστικό επίπεδο, γεγονός που επηρεάζει τη μάθηση.

Χαρακτηριστικά μαθησιακών δυσκολιών

Ένα άτομο με μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζει μια σειρά χαρακτηριστικών που το συνοδεύουν καθ’ όλη την πορεία της ζωής του. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν εξαφανίζονται με το πέρασμα του χρόνου.

Τα πιο συχνά χαρακτηριστικά που παρουσιάζει ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες είναι:

• Δυσκολία αντίληψης δεξιάς και αριστερής πλευράς τόσο του εαυτού του όσο και σε άλλους.
• Υπερκινητικότητα που συμβάλλει στη δυσκολία της συγκέντρωσης για αρκετή ώρα.
• Δυσκολία στην αλληλουχία γεγονότων, καθώς και στον προσανατολισμό.
• Δυσκολίες στη μνήμη.
• Αντιστροφή γραμμάτων.
• Δυσανάγνωστα γράμματα.
• Δεν υπάρχει συνοχή σε αυτό που αποτυπώνει γραπτά.
• Η γραφή του είναι εκτός γραμμών και ορίων του τετραδίου.
• Αντιστροφή γραμμάτων και τοποθέτηση σε λάθος θέση.
• Δυσκολία στην ανάγνωση.
• Καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη.
• Δυσκολία στην αντίληψη χρονικών και χωρικών εννοιών.
• Δυσκολία στην επεξεργασία και εκτέλεση απλών αλλά και σύνθετων οδηγιών.

ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

Δυσλεξία

Η δυσλεξία είναι μια δυσκολία που αφορά την επεξεργασία οποιασδήποτε πληροφορίας και ιδιαίτερα τον γραπτό λόγο του παιδιού. Έτσι, αποτέλεσμα αυτής είναι η δυσκολία τόσο στην ανάγνωση όσο και στην εκμάθηση και γενίκευση ορθογραφικών κανόνων. Έρευνες δείχνουν πως η δυσλεξία είναι μία κληρονομική δυσκολία. Ωστόσο, ένα άτομο με δυσλεξία συνήθως παρουσιάζει:

• Δυσκολία στην ανάγνωση.
• Πρόσθεση φωνήματος σε συλλαβές ή και λέξεις κατά την ανάγνωση.
• Σύγχυση γραμμάτων, όπως /β-δ/, /γ-χ/, /α-ο/, /α-ε/, /τσ-στ/, /τσ-τζ/.
• Αλλαγή των λέξεων κατά την ανάγνωση ( νόμος → μόνος).
• Χάνουν τη σειρά καθώς διαβάζουν.
• Αδυναμία κατανόησης και αφήγησης αυτού που διάβασαν.
• Καθρεπτική ανάγνωση (φως → σωφ).
• Καθρεπτική γραφή ( ε → 3).
• Παράλειψη, αντιμετάθεση ή και αντικατάσταση γραμμάτων, λέξεων, συλλαβών.
• Ορθογραφικά λάθη.
• Λαθεμένη χρήση σημείων στίξης.
• Παράλειψη τόνων.
• Αντικατάσταση λέξεων με άλλες συγγενικής σημασίας.
• Παράλειψη κεφαλαίων γραμμάτων στην αρχή μιας πρότασης ή σε κύρια ονόματα.
• Δυσκολία σε αριθμητικές πράξεις.
• Δυσκολία στην εκμάθηση της προπαίδειας.

 

Δυσαριθμησία

Η δυσαριθμησία αποτελεί μια μορφή δυσκολίας στην εκμάθηση και εκτέλεση μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων.

 

Τα χαρακτηριστικά των παιδιών με δυσαριθμησία είναι:

• Δυσκολία στην εκτέλεση μαθηματικών πράξεων.
• Δυσκολία στην αντίληψη ποσοτικών εννοιών και μεγεθών.
• Σύγχυση των εννοιών δεξιά – αριστερά.
• Δυσκολία στην επιλογή της σωστής πράξης για την επίλυση ενός προβλήματος.
• Μέτρημα με τα δάχτυλα.
• Μνήμη μικρής διάρκειας.

 

Δυσγραφία

Η δυσγραφία είναι μια διαταραχή η οποία παρουσιάζει δυσκολίες στη γραφή. Συνήθως τα άτομα που την αντιμετωπίζουν σχηματίζουν δυσανάγνωστα γράμματα με λάθος μέγεθος και κατεύθυνση.

Κάποια χαρακτηριστικά παιδιών με δυσγραφία είναι:

• Δεν τοποθετούν τα γράμματα πάνω στη γραμμή.
• Ασκούν μεγάλη πίεση στο μολύβι με αποτέλεσμα τα δυσανάγνωστα γράμματα.
• Πολύ αργός ρυθμός γραφής.
• Δεν υπάρχουν κενά ανάμεσα στις λέξεις.

 

Δυσαναγνωσία

Σε αυτήν τη δυσκολία σημαντικό ρόλο παίζει η επεξεργασία ανάμεσα σε αυτό που διαβάζουμε και σε αυτό που γράφουμε. Συνήθως υπάρχει δυσκολία στην επεξεργασία οπτικών ερεθισμάτων που αφορούν ένα κείμενο. Ακόμη, υπάρχει πιθανότητα το παιδί να αντιμετωπίζει φωνολογικές διαταραχές, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αποκωδικοποιήσει ήχους. Το γεγονός αυτό συνδέεται άμεσα με την αναγνωστική ικανότητα. Τα παιδιά με δυσαναγνωσία παρουσιάζουν λάθη κατά την ανάγνωση, αφού παραλείπουν και αντικαθιστούν λέξεις, ενώ δυσκολεύονται και στην αποκωδικοποίηση αυτών.

 

Δυσορθογραφία

Είναι μία διαταραχή εξαιτίας της οποίας το άτομο αντιμετωπίζει δυσκολίες στην απομνημόνευση και στη συνέχεια στη γενίκευση των ορθογραφικών κανόνων. Έτσι, παρουσιάζουν δυσκολίες τόσο στην καταληκτική ορθογραφία όσο και στη θεματική. Επίσης, η δυσορθογραφία αφορά και τη δυσκολία στο επίπεδο λέξης, πρότασης και σύνταξης παραγράφου.

Ένα παιδί με δυσορθογραφία παρουσιάζει:

• Πρόσθεση ή παράλειψη γραμμάτων.
• Αντιστροφή φωνηέντων, συμφώνων ή και ολόκληρης λέξης.
• Λάθη στη θεματική και καταληκτική ορθογραφία.
• Δυσκολία στην αντίληψη ομόηχων λέξεων.
• Λανθασμένη χρήση γραμμάτων σε λέξεις ίδιου ήχου (αυτί → αφτί).
• Αντικατάσταση δίψηφων συμφώνων που μοιάζουν μεταξύ τους.
• Μεγάλες αποστάσεις στις λέξεις ή ακόμη και ένωση λέξεων.
• Επανάληψη των ίδιων λέξεων.

 

Συνήθως ένα παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες χαρακτηρίζεται από:

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
• Υψηλά επίπεδα άγχους.
• Απόρριψη από τους συνομηλίκους του.
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση.
• Δυσκολίες στη μνήμη.
• Έλλειψη οργάνωσης.

Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση στις προαναφερθείσες δυσκολίες βοηθά το παιδί να συμβαδίζει με το σύνολο των συμμαθητών του, αλλά και να εξελίσσεται σταδιακά όχι μόνο στη μαθητική του ζωή, αλλά γενικότερα. Αξίζει να επισημανθεί ότι μια σωστή παρέμβαση μπορεί να γίνει αποκλειστικά και μόνο από ειδικό παιδαγωγό.

 

 

 

 

Πετροπούλου Βούλα

Ειδική Παιδαγωγός

BA(Hons) Special Education